بهروش سریع

سازمان بارفرابران در ایران

حال باید دید که جای بارفرابر در تشکیلات حمل ونقل ما کجا قرار دارد .

در مصوبات شورای عالی ترابری آنچه شناخته شده ومبنای صدور مجوز فعالیت است،یک « شرکت حمل ونقل بین المللی » است . در یکصد وشست ویکمین مصوبه شورای یاد شده، مورخ آبانماه 1377 چنین شرکتی می تواند حائز فعالیت های زیر باشد :

- فرابری - تصدی وقبول مسئولیت حمل (فورواردری )

- عاملیت اجرایی حمل - یا تصدی بلافاصله در جابجایی کالا (کریری)

- کارگزاری -انجام عملیات ،به نمایندگی از طرف شخص دیگر

در نقش کارگزاری،علاوه بر تعریفی که از وظایف فورواردر در این زمینه - به نحوی که در ادبیات جهانی حمل ونقل مطرح است - داده شد و مراد از ان قبول کارگزاری یا نمایندگی صاحب کالا بود.یک کارگزار بر اساس رویه متعارف می تواند با قبول نمایندگی برای یک فوراردر اصلی « کارکیا » در زمینه حمل ونقل وظایفی را که به او محول میشود از جمله به عنوان نماینده دریافت RECEIVING AGENT انجام دهد . در واقع در این حالت به جای صاحب کالا، اینک یک شرکت حمل ونقل دیگر طرف معامله قرار میگیرد ، مثلاً :

صادرکننده بارنامه در نقش کارکیا « متصدی اصلی » ،یک شرکت حمل ونقل ایرانی را بر پایه قرارداد همکاری، بعنوان نماینده خود جهت تشریفات مرزی،تخلیه کالا در مقصد وتحویل و تحول آن معرفی می نماید ودستورات لازم را در هر مورد به او میدهد.

چنانچه وظایف وفعالیت های یاد شده در درون یک شرکت جمع شده باشد یا به عبارتی یک شرکت در همه زمینه های مزبور بخواهد فعالیت کند، بایستی مجوزها یا پروانه های لازم را تحصیل نماید .

الف - بعنوان کریر جاده ای، موافقت اتاق بازرگانی ،با معرفی کامیون های تحت پوشش واجازه استفاده از سیستم تیر وهمینطور اجازه فعالیت در سمت بارفرابری ،با سپردن تضمینات لازم به اتاق

ب - پروانه کارگزاری دریایی،از سازمان بنادر کشتیرانی

ج - پرانه کارگزاری هوایی ونمایندگی خطوط هوایی از سازمان هواپیمایی کشوری

د - مطلع ساختن سازمان پایانه ها جهت ایجاد شعب یا دفاتر نمایندگی در شهرستانها و نقاط مرزی

انجام فعالیت ها وکسب مجوز ها در عین حال منوط به موضوع فعالیت شرکت در اساسنامه است.بدیهی است که اگر در اساسنامه شرکت موضوع فعالیت صرفاً حمل ونقل جاده ای قید شده باشد،قابل تعمیم به فعالیت های هوایی و دریایی نخواهد بود،مگر پس از کسب مجوزهای لازم سازمانهای ذیربط .

در اینجا نیز شکل دادن به سازمان شرکت بستگی به سلیقه ،سیاست ها وتوانایی های مدیریت شرکت دارد واز الگویی که قبلاً توضیح داده شد بهره گرفت.

نزد مدیرانی که به سیاست تمرکز گرایش دارند،همه فعالیت های یاد شده در زیر چتر یک شرکت و یک مدیریت از بالا به پایین سازمان می یابد و بر حسب حجم کار و کشش مدیریت تقسیم و تخصیص وظیفه می شود. در موارد گرایش به عدم تمرکز،شرکت های اقماری به کارهای تخصصی تر گمارده میشوند.یعنی یک شرکت مادر با چند شرکت وابسته . در چنین سازمانی شرکت مادر سیاست های راهبردی وکلی را تعیین میکند وهر شرکت تایعه سیاست های اجرایی و عملیاتی را در حوزه کار خود پی میگیرد.

خلاصه اینکه ،الگوهای گونانی برای سازماندهی یک شرکت وجود دارند که تابعی از خواست،توان اجرایی،نگرش مدیریت و طیف وچگونگی رقابت وعوامل دیگر است.قدر مسلم اینست که سازمان یک موجود زنده وپویاست وبایستی بر حسب نیاز در چالش با نیروها وکنش ها و واکنش ها ی درونی وبیرونی خود را متحول ومنطبق سازد.